Eklem artrozu (kireçlenmesi) için uygulanan enjeksiyonlar ve ağızdan alınan takviye ilaçların etkinliği

 

Günümüzde insanların yaşam süresi uzamaktadır. Bunun sonucu olarak toplumda diz veya kalça kireçlenmesine (artrozuna) daha çok rastlanmaktadır. Hastaların dizlerinde veya kalçalarındaki yıpranmayı yavaşlatmak ve eklemin protez ameliyatına gitmesini engellemek için birçok ilaç üzerinde çalışmalar yapılmıştır. Eklemin kayganlığını arttırmak veya kıkırdağın yapısını güçlendirmek için eklem içine enjekte edilen ilaçlar veya ağızdan alınan takviye edici haplar piyasada bulunmaktadır.

Eklem içi yapılan ilaçların birçok formu vardır. Bunların kimyasal yapıları birbirinden farklı olmakta ve piyasaya süren firmalar tarafından etkin olduğu savunulmaktadır. Halk arasında horoz ibiği, balık kıkırdağı tarzında adlandırılmaktadır. Bu ilaçların 3 hafta üst üste uygulananları olduğu gibi yılda tek doz enjeksiyon tarzında yapılan türleri de üretilmiştir. Yapılan bilimsel çalışmalarda bu ilaçların plesebo dediğimiz yalancı ilaçlara göre bir üstünlüğü gösterilmemiş veya çok düşük seviyede etkili olduğu yönünde bildiriler bulunmaktadır. Bu ilaçların etkinliği tartışmalı olduğundan dolayı sağlık güvenlik sistemleri bu ilaçları karşılamamaktadır. Ancak hastalar arasında klinik rahatlama olduğuna dair geri dönüşler azımsanamayacak düzeydedir.

Diz ve kalça artrozu (kireçlenmesi) için ağızdan günlük olarak kullanılan birçok hap bulunmaktadır. Bu hapların içeriği değişmektedir. Hapların içeriği kutuların üzerinde yazmakta ve genelde içinde onlarca madde olduğu iddia edilmektedir. Bazılarının ise organik olduğu söylenip sadece içindeki bitki isimleri yazmaktadır. Yapılan bilimsel çalışmalarda bu hapların eklem sağlığı üzerine etkinliği net değildir. Bu haplar ilaç sınıfında değil de besin takviyesi olarak piyasaya sürülmüştür. Pek çoğu sağlık bakanlığı değil, tarım bakanlığı tarafından onaylıdır. Bu tür ilaçlardan fayda gördüğünü söyleyen hastalar bulunmaktadır. Bu hastalar bu ilaçları kullanmasalardı da ağrıları azalır mıydı sorusunun cevabı  bilimsel çalışmalarda farklılık göstermektedir.

Diz içine kortizon yapılması da erken evre diz artrozunda  bir seçenektir. Eklem içi yapılan kortizon eklemde oluşan yıkımı azaltmaktadır. Fakat bu uygulama da geçici bir tedavi şeklidir. Hastanın ağrılarını gidermektedir. Kortizonun yan etkilerinden kaçınmak için genellikle en erken 6 ay aralıklarla yapılması tavsiye edilmektedir.

Eklem içi PRP ve ozon tedavisi ise erken evre artrozlarda etkili olabilecek diğer yöntemlerdir. Bu tedavilerde eklem içindeki kıkırdak yapılarının kendisini tamir etmesi için gerekli uyarıcı maddeler kişinin kanından ayıklanarak eklem içine yapılmaktadır. İleri seviye artrozlarda bu tedavilerin de etkinliği tartışmalıdır. Kök hücre tedavisinin ise seçilmiş özel vakalarda etkinliği gösterilmiştir.

Eklem artrozu (kireçlenmesi) ilerleyici bir rahatsızlıktır. Hastalar tedavi için ortopedi ve travmatoloji ve fizik tedavi ve rehabilitasyon polikliniklerine başvurmaktadır. Bu hastalara verilen ilaçlar veya tedaviler hastaların ağrılarını azaltmaktadır. Fakat hastalığın özelliğinden dolayı hastalarda ağrı tekrar oluşmaktadır. Bazı hastalar uzmanların kendilerini tedavi edemediğini düşünerek başka tedavi yöntemleri aramaktadır. Piyasada bulunan bu tür enjeksiyonlar ve haplara yönelmektedir. Fakat yapılan bilimsel çalışmalarda bu yöntemlerin uzun vadeli etkinliği gösterilememiştir. Bilimsel olarak hastaların eklem çevresi kaslarını güçlendirmesinin, kilo vermesinin ağrılarının azalmasında etkili olduğu tartışmasız gerçektir.