Kemik kırıklarında yanlış kaynama veya kaynamama problemleri

 

Kemik kırıklarının tedavisi  teknolojinin gelişmesiyle günümüzde gayet başarılı bir şekilde yapılmaktadır. Kırıkların yanlış kaynaması veya kaynamaması problemleriyle sık karşılaşmıyoruz. Fakat bir kırığın yanlış kaynaması veya kaynamaması hasta için ciddi bir problem oluşturmaktadır. Tedavi süreci normal kırıklara göre daha sıkıntılıdır. Bu yazımızda önce kırıkların yanlış kaynaması ve tedavisinden bahsedeceğiz. Sonrasında kırık kaynamama problemlerine değineceğiz.

Günümüzde basit kırıklar ve çocuk kırıkları genellikle alçı ile tedavi edilmektedir. Daha karmaşık kırıklar ve birçok erişkin yaştaki kırıklar ise ameliyat ile tedavi edilmektedir. Her iki tedavi yönteminde de hastanın kırığı anatomik dediğimiz orijinal dizilimi sağlanarak tespit edilir (sabitlenir). Alçı içinde bulunan kırık parçaları kasların kuvvetiyle yer değiştirebilir. Bu nedenle alçı yapılan hastaların doktorlarının takibe çağırdıkları günlerde röntgen çektirerek kontrollerine gitmeleri önem taşımaktadır. Ameliyat edilen hastalarda çok nadir olmakla birlikte kullanılan plaklara erken yüklenme sonucu yanlış kaynama oluşabilmektedir. Yanlış kaynamada eğriliğin çok fazla olduğu ( genellikle 10 derecenin üstünde açılanma olduğu) durumlarda, hastada aksamaya, kolunu veya elini kullanmakta zorlanmalara neden olabilir. Bunun yanında kırığı ilgilendiren eklemlerde erken dönemlerde ağrıya ve ilerleyen sürede artroza (kireçlenmeye) neden olmaktadır. Bir hastanın kırığının yanlış kaynadığı durumlarda başvurduğunuz uzman tarafından uygun çekilmiş röntgen filmleri istenir. Bu filmler üzerinde ölçümler yapılır. Kırık kemiğin belli derecelere kadar eğri kaynaması sağlık açısından sıkıntı oluşturmayabilir. Fakat bu sınırların üzerinde bir açılanma ile kaynama olduğu durumlarda, kemik uygun yerinden cerrahi olarak yeniden kırılır. Oluşturulan bu yeni kırığın dizilimi sağlandıktan sonra uygun bir yöntem ile tespiti (sabitlenmesi) yapılır. Kemiğin düzgün bir şekilde kaynaması sağlanır.

Kemik kırıkları için diğer önemli bir durum ise kaynamasında gecikme olması veya kaynamamasıdır. Bir kırık kaynaması için gerekli olan iki şart vardır. Bunlardan birincisi kemiğin kanlanmasının iyi olması ve ikincisi ise kemiğin sağlam bir şekilde tespit edilmiş(sabitlenmiş) olması gerekliliğidir. Yüksek enerjili dediğimiz (yüksekten düşme, trafik kazası gibi…) kemik kırıklarında, kemik çok fazla hasar görür. Bu durumda kemiğin canlılığında sorunlar oluşabilir. Bu tür kırıkların bir çoğunda kemik üzerinde cilt bütünlüğü bozulur ve kırık  açık kırık durumuna geçer. Açık kırıklarda da kemiğin canlığını kaybetmesi yüksek bir ihtimaldir. Bu şekilde bir kırığın iyileşme sürece daha uzun olacaktır. Bu süreç uzadıkça kırıkta kaynama problemleriyle karşılaşırız. Kemik kırıklarının kaynama problemini oluşturan diğer önemli sebep ise yukarıda bahsi geçen kırığın tespitinde sıkıntı olmasıdır. Bazı kırıkların şekli ve yeri itibariyle plak veya çivi ile tespitleri tam sağlanamayabilir. Bu durumlarda kemiğin canlılığı yerinde olduğu halde kırık uçlarındaki küçük hareketler kırığın kaynamasını engelleyecektir. Bu arada şunu söylemek gerekir ki kırığın kaynamasını geciktiren bir diğer şey de hastanın sigara kullanmasıdır. 

Bir kırıkta kaynama problemi var demek için kesin belirtilen sınırlar yoktur.  Bir kemik kırığı beklenen süre içinde kaynamıyorsa veya kontrollerde çekilen röntgen filmlerinde kaynama bulgusu saptanamıyorsa bu kırıkta kaynama gecikmesi  veya psödoartroz (yalancı eklem) dediğimiz klinik durum vardır. Böyle bir durumla karşılaşıldığında hasta için uzun bir süreç başlayabilir. Hastanın ve doktorun sabrı tedavi için önemlidir. Öncelikle kırığın kaynamasına engel olan faktörler ortaya konmalıdır.  Canlılığını yitiren kemiğin yerine genelde leğen kemiğinden alınan kemik greftleri(nakilleri) yerleştirilerek tedavi edilmeye çalışılır. Tespit yönteminin kırığın kaynamasını geciktirdiği durumlarda yerleştirilen implantlar çıkarılır, daha sağlam bir şekilde kemik kırığı tespit edilir. Bu tür hastalar kesinlikle sigara kullanmamalıdırlar. Birçok hastamız kırığın kaynaması için neler yiyebileceklerini sormaktalar. Bilimsel çalışmalar sadece sigara kullanmanın kırığın kaynamasına engel olduğunu söylemektedir. Kırığın kaynaması için normalde hangi gıdaları tüketiyorsanız aynısını tüketmeye devam etmeniz yeterlidir.