Ayak ağrısı

Ayak tüm vücut ağırlığımızı taşıyan bir organımızdır. Bu sebeple herkesin ayak ağrısı yaşama ihtimali vardır. Ayak ağrısını tedavi etmek için önce sebebinin ortaya konması gerekmektedir. Genelde ayağın hassas olduğu bölgeye  göre ayak ağrısının tanısı konur. Bugünkü yazımızda ağrının olduğu bölgeye göre muhtemel ağrı sebebi ve tedavisini anlatacağız.

Ayağın üst kısmında oluşan ağrılarla sık karşılaşmaktayız. Bunun sebebi genelde ayağımızı çok kullanmamızdan (çok yürümek, koşmak, zıplamak gibi…) kaynaklanmaktadır. Ayak üstündeki kaslarda, bağlarda gerilme veya yırtılmalar ağrıya neden olmaktadır. Çok uzun yürüyüşler tarak kemiklerinde yorgunluk kırığı dediğimiz çatlak tarzı kırk oluşturmaktadır. İleri yaşlarda ayak üstündeki ağrılar ayakta bulunan eklemlerin artrozu (kireçlenmesi) sonucu olabilir. Kas ve bağların sebep olduğu ağrılarda bandaj, ayak bilekliği kullanmak ve istirahat en uygun tedavidir. Eğer tarak kemiklerinde yorgunluk kırığı varsa ayak alçıya alınarak tedavi edilir.

Ayak altında özellikle ön ve orta kısımda olan ağrılar genelde uzun süre ayakta durmaktan kaynaklanmaktadır. Ayak kaslarının zayıflığı nedeniyle ayak arkı dediğimiz orta kısmın desteğinin az olmasından dolayı ağrı oluşur. Özellikle düz taban veya taban çöküklüğü olan kişilerde ayak altı ağrısıyla sık karşılaşılır. Ayak tabanındaki uygun olmayan yük dağılımı sonucu nasırlar oluşabilir ve ağrı oluşturabilir. Bu tür ağrılarda ayak orta kısmını destekleyen ayakkabılar, gerekirse tabanlık kullanılması uygundur. Kişinin ayak temizliğinin kötü olması mantar benzeri cilt hastalıkları nedeniyle de ayak altında ağrı oluşmasına neden olabilmektedir.

Ayak bileği yan tarafında olan ağrılar genelde ayak bileği burkulması, gerilmesi sonucu oluşmaktadır. Bu ağrılar için elastik bandaj, ayak bilekliği kullanılması gerekebilir. İleri derece hasarlarda alçı tedavisi de yapılabilir.  Ayak bileği iç alt kısmında oluşan ağrı ise düz tabannlıktan kaynaklanabilmektedir. Bu hastalarda tabanlık kullanmak gerekebilir.

Topuk altında ağrının en çok iki sebebi vardır. Birincisi topuk dikeni dediğimiz durumdur. Bu hastalarda çok ayakta durulduğu zaman topukta ağrı oluşur. Tedavisinde öncelikle yumuşak ayakkabılar, silikon tabanlıklar kullandırılır. Bir çok hastada topuğa bir doz steroit (kortizon) yapılması  çözüm olmaktadır. Çok nadir olarak ameliyat yapılabilir. İkinci sebep ise ayak tabanındaki bağların gerilmesi sonucu plantar fasiit dediğimiz rahatsızlık oluşur. Bu rahatsızlıkta ağrılar hasta uyandığında olur. Yataktan kalkıp 15 dakika yürümekle ağrı azalır. Bu rahatsızlıkta yatarken elastik bandaj kullanmak, gece yatmadan önce ayak altında şişe yuvarlayarak ayak tabanına yapılan masaj ve ayağı yarım saat kadar sıcak suda dinlendirmek ağrıları azaltabilir. Bu rahatsızlığın tıpta kanıta dayalı olarak bir tedavisi olmasa da hastalar belli bir süreden sonra kendiliğinden iyileşir.

Ayağın her parmağında ağrı olabilir. En çok karşılaşılan ağrı ise ayağın birinci parmağındaki ağrıdır. Bunun sebebi baş parmak ekleminin artrozu (kireçlenmesi) veya halluks valgus dediğimiz baş parmağın dışa doğru kaymasıdır. Bu hastalarda önce sert tabanlı ayakkabılar, parmak arası silikon kullanılabilir. İlerlemiş rahatsızlıklarda ameliyat gündeme gelir.

Ayak altındaki yanma, karıncalanma, batma tarzı ağrılar genelde nöropatik ağrılardır. Bel fıtığında, ayak sinirlerinin hasarlanmasında ve şeker hastalarında sık görülmektedir. Bu rahatsızlıklarda sinir dokusunu rahatsız eden sebebi ortadan kaldırmak gerekir, bu ağrılar için özel kullanılan ilaçlar bulunmaktadır. Şeker hastalarının ise kan şekerlerini uygun seviyede tutmaları ve ayak bakımlarını sürekli yapmaları önemlidir.